طراحی و تبیین مدل جهت‏گیری استراتژیک در شرکت‏های دانش بنیان ایران

هدف: واحدهای کسب‏وکار به‏دلیل کم‏توجهی به محیط رقابتی و نداشتن استراتژی دقیق برای مقابله با این شرایط، با مشکل روبه‏رو می‏شوند، یکی از مهم‏ترین عواملی که موجب می‏شود سازمان‏ها مزیت رقابتی پایدار داشته باشند، سرعت پاسخگویی در زمینه نیازهای بازار و مشتریان با توجه به منابع در اختیار است؛ از این رو موضوع جهت‏‏گیری استراتژیک در این زمینه بسیار کاربردی است. هدف پژوهش حاضر نیز طراحی و تبیین مدل جهت‏گیری استراتژیک در شرکت‏های دانش‏بنیان ایران است. روش: روش پژوهش ماهیت اکتشافی دارد و از نظر هدف بنیادین به‏شمار می‏رود. جامعه آماری، خبرگان شرکت‏های دانش‏بنیان واقع در پارک‏های علم و فناوری ایران است. خبرگان این پژوهش در زمینه تشکیل استارت‏آپ‏ها دارای تخصص هستند. همه 19 فرد انتخاب‏شده در زمینه جهت‏دهی به شرکت‏های خود در راستای بهبود عملکرد و ورود به بازار، تجربه کافی داشتند. رویکرد نمونه‏گیری به‏صورت هدفمند و گلوله برفی است. برای تجزیه و تحلیل داده‏ها از روش داده‏بنیاد و برای گردآوری داده‏ها از مصاحبه عمیق استفاده شد. یافته‎ها: یافته‎های تحقیق، شناسایی ابعاد آینده‎گرایی، بازارگرایی، هزینه‎گرایی، یادگیری، رسمیت‎گرایی، برندگرایی، نوآوری، کارآفرینی و در نهایت سلطه‎گرایی است. نتیجه‎گیری: نتایج تحقیق به شناسایی این مقوله‏ها انجامید: در زمینه شرایط علی، آینده‏گرایی؛ در زمینه پدیده اصلی، بازارگرایی؛ در رابطه با شرایط مداخله‏گر، هزینه‏گرایی و یادگیری‏گرایی؛ در بخش بستر حاکم، رسمیت‏گرایی و در رابطه با راهبرد اصلی، مقوله‏های برندگرایی، نوآوری گرایی و کارآفرینی‏گرایی شناسایی شد. شایان ذکر است که پیامد اصلی مدل، سلطه‏گرایی در بازار بود.